ماساژ درمانی شامل درمان بافت‌های نرم است که با هدف کمک به تن‌آرامی، رفع تنش عضلانی و بهبود سلامت انجام می‌شود. امروزه تکنیک‌های گوناگونی برای انجام ماساژ درمانی وجود دارند. ماساژ تراپی مزایایی مانند کاهش استرس، تسکین درد و افزایش انعطاف‌پذیری را به همراه دارد. ماساژ درمانی برای اکثر افراد مناسب است. این روش درمانی به آمادگی خاصی نیاز ندارد، کافی است ارتباط مؤثری را با متخصص برقرار کنید و لباس راحت بپوشید. ماساژتراپی رویکردی شخصی‌سازی‌شده و بی‌نیاز از دارو را برای کمک به کاهش درد ناشی از انواع بیماری‌ها از قبیل درد و آرتروز در اختیار می‌گذارد. تأمین آب مورد نیاز بدن و استراحت پس از جلسۀ ماساژ درمانی توصیه می‌شود. عوارض جانبی ماساژ درمانی عموماً موقتی است.
ماساژ درمانی چیست؟
ماساژ درمانی به متحرک‌سازی بافت‌های نرم با هدف القای تن‌آرامی اشاره دارد. در ماساژتراپی از ترکیبی از تکنیک‌های خاص ماساژ برای ایجاد اثر درمانی بهره گرفته می‌شود. ماساژ درمانی برای کاهش استرس، تسکین درد و افزایش حس آرامش و سلامتی کاربرد دارد. به‌علاوه ماساژدرمانی به دلیل به همراه داشتن اثرهای فیزیولوژیک فراوان برای بدن مفید است. از جمله اثرهای فیزیولوژیک ماساژتراپی می‌توان به کاهش ضربان قلب، افزایش گردش خون، افزایش دما و تحریک گیرنده‌های حسی اشاره کرد. از این گذشته تکنیک‌های مورد استفاده در ماساژتراپی با کمک کردن به کشش و شل شدن بافت‌های نرم، افزایش حرکت دور مفصل‌ها را ممکن می‌سازد.
انواع ماساژ درمانی
ماساژ درمانی انواع مختلفی دارد. رایج‌ترین گونه‌های ماساژ درمانی را در این بخش توضیح می‌دهیم.
ماساژ نقاط ماشه‌ای
ماساژ نقاط ماشه‌ای یکی از تکنیک‌های ماساژتراپی است که برای کاهش درد و تنش عضلانی کاربرد دارد. ماساژدرمانگر فشار مداومی را به ناحیه‌های خاص گرفتگی یا گره‌های درون عضله‌ها وارد می‌کند که اصطلاحاً به آن‌ها نقاط ماشه‌ای گفته می‌شود. این فشار به از بین رفتن گره‌ها کمک می‌کند، جریان خون را افزایش می‌دهد و تن‌آرامی را تسهیل می‌کند. ماساژ نقاط ماشه‌ای برای ناراحتی‌هایی مانند سردرد،درد شانه، فیبرومیالژی و آسیب‌های ورزشی مفید است. ماساژتراپی باید توسط درمانگر آموزش‌دیده انجام شود تا ایمنی و اثربخشی درمان تضمین شود.
ماساژ گراستون
تکنیک گراستون نوعی متحرک‌سازی (موبیلیزاسیون) بافت نرم با کمک نوعی وسیلۀ خاص است. ماساژدرمانگر برای انجام ماساژ گراستون از ابزار خاصی برای مالش ملایم یا ماساژ پوست استفاده می‌کند. ماساژ گراستون با هدف برطرف کردن محدودیت‌ها، چسبندگی‌ها و بافت همبند جای زخم، روی بافت نرم عضله‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها انجام می‌شود. متخصصان آموزش‌دیده فشار کنترل‌شده‌ای را با وسایل استیل ضدزنگ برای از بین بردن ناهنجاری‌های بافتی و تسهیل فرایند ترمیم وارد می‌کنند. متخصصان فیزیوتراپی و طب فیزیکی برای درمان مشکلات عضلانی-اسکلتی مانند تاندونیت و استرین یا کشیدگی و پیچ خوردن مکرر عموماً از تکنیک گراستون بهره می‌گیرند.
ماساژ بافت عمیق
ماساژدرمانگر برای انجام ماساژ بافت‌های عمقی فشار و شدت بیشتری را هنگام ماساژ عضله‌ها به کار می‌برد. ماساژ بافت‌های عمقی با هدف رفع تنش و از بین بردن گره‌های عضلانی دردناکی انجام می‌شود که غالباً با ناراحتی جسمی،درد استرس و سردرد همراه‌اند.
ماساژ ورزشی
ماساژ ورزشی غالباً توسط ورزشکاران برای کمک به تمرین‌های ورزشی به کار برده می‌شود. ماساژ ورزشی بر آماده‌سازی عضله‌ها برای تمرین سنگین متمرکز است. به‌علاوه ماساژ ورزشی برای تسهیل توان‌بخشی عضله‌ها پس از آسیب‌دیدگی یا تمرین سخت و سنگین کاربرد دارد.
ماساژ سوئدی
ماساژ سوئدی محبوب‌ترین نوع ماساژ درمانی است که با هدف تسهیل به آرامش رسیدن ذهن و جسم انجام می‌شود. ماساژ سوئدی شامل ماساژ تمام بدن می‌شود. بیمار روی تخت ماساژ دراز می‌کشد و ماساژدرمانگر گروه‌های عضلانی مختلف را به آرامی ماساژ می‌دهد. به‌علاوه ماساژ سوئدی به گردش جریان خون کمک می‌کند، استرس و فشار روانی را کاهش می‌دهد و درد و تنش عضلانی را برطرف می‌کند.
ماساژ شیاتسو
ماساژ شیاتسو که غالباً از آن با اصطلاح طب فشاری یاد می‌شود، نوعی ماساژ شبیه به طب سوزنی است. خاستگاه شیاتسو ژاپن است و شیاتسو در لغت به معنای «فشار با انگشت» است. متخصص شیاتسو به‌جای آن‌که مانند متخصص طب سوزنی از سوزن استفاده کند، نقطه‌های فشاری را با انگشتانش فشار می‌دهد. متخصصان بر این باوراند که فشار دادن این نقاط به آزاد شدن انرژی و بازیابی تعادل بین جسم و ذهن کمک می‌کند.
ماساژدرمانگر از دست‌ها، ساعدها و حتی آرنج‌هایش برای ماساژ دادن گروه‌های عضلانی مختلف استفاده می‌کند. برخی ماساژدرمانگران برای خلق تجربه‌ای دلنشین و آرامش‌بخش از روغن‌های آروماتراپی (رایحه‌درمانی) و موسیقی آرامش‌بخش کمک می‌گیرند.
موارد استفاده از ماساژ درمانی
بسیاری از انواع ماساژ درمانی علاوه بر تن‌آرامی ساده، فواید بسیار دیگری نیز دارند. در این بخش فقط با چند بیماری شایع آشنا می‌شوید که ماساژتراپی برای مدیریتشان مفید است. قبل از انجام ماساژدرمانی برای کمک به درمان هر مشکلی حتماً ابتدا با پزشک مشورت کنید.
کمردرد
ماساژ تراپی عضله‌ها و بافت‌های نرم کمر را هدف می‌گیرد و به رفع تنش، بهبود گردش خون و کاهش التهاب کمک می‌کند. ماساژ درمانی با برطرف کردن عدم‌تعادل‌های زمینه‌ای عضلانی و تسهیل تن‌آرامی کمردرد حاد یا مزمن را تسکین می‌دهد.
سردرد
سردرد مشکل دیگری است که واکنش مطلوبی به ماساژ درمانی نشان می‌دهد.نشان می‌دهد که ماساژ درمانی تعداد دفعات میگرن را کاهش و کیفیت خواب را بهبود می‌دهد.
آرتروز
در نخستین کارآزمایی که اثربخشی ماساژ سوئدی را برای درمان بررسی کرد، شرکت‌کنندگان در پژوهش ماساژ را یک یا دو بار در هفته، هر بار به مدت یک ساعت دریافت کردند. درد و خشکی زانوی گروه آزمایش در نتیجۀ ماساژدرمانی کمتر و عملکرد مفصلشان بهتر شد. حال آن‌که چنین تغییرهایی در گروه کنترل مشاهده نشد.
سلامت روان
ماساژ درمانی یکی از روش‌های طب مکمل و جایگزین (CAM) است که مزایای متعددش برای سلامت روان اثبات شده است. از جمله فواید ماساژ درمانی برای سلامت روان می‌توان به کاهش استرس، اضطراب و افسردگی اشاره کرد. ماساژ تراپی باعث آزاد شدن اندورفین‌ها، یعنی هورمون‌هایی در بدن می‌شود که به بهبود خلق و خو کمک می‌کنند. به‌علاوه ماساژ درمانی کیفیت خواب را بهبود می‌دهد که به نوبۀ خود موجب کاهش هر چه بیشتر علائم افسردگی می‌شود.
مراحل ماساژ درمانی
